Rośliny ozdobne w dużym stopniu narażone są na ataki chorób i szkodników, zwłaszcza w szklarniach, gdzie panują warunki bardzo sprzyjające ich występowaniu. Ponieważ koszt uprawy roślin ozdobnych jest duży, szkody spowodowane przez choroby i szkodniki bardzo silnie obniżają dochód z produkcji, a więc należy zastosować wszelkie metody ich zwalczania. Najważniejsze z nich to zapewnienie roślinom najlepszych warunków wzrostu, odkażanie pomieszczeń, ziemi, sprzętu itp. oraz bezpośrednie zwalczanie przez zastosowanie środków chemicznych.
Nie mniej ważne niż zwalczanie chorób i szkodników jest zapobieganie ich występowaniu. Rośliny uprawiane odpowiednio do swych wymagań są bardziej odporne na ataki chorób i szkodników, a więc należy starannie przestrzegać zaleceń co do właściwego wyboru ziemi, nawożenia, utrzymywania właściwej temperatury i wilgotności w szklarniach i inspektach. Wielkie znaczenie ma też używanie do rozmnażania wyłącznie zdrowych nasion, sadzonek, cebul itp.
Nieodpowiednia uprawa może bądź pośrednio powodować objawy chorobowe, np. brak światła — wyciąganie się i blednięcie roślin, bądź stwarzać korzystne warunki do rozwoju organizmów chorobotwórczych, np. nadmierna wilgotność przy zbyt wysokiej temperaturze sprzyja rozwojowi mączniaków.
Odkażanie ziemi za pomocą wysokiej temperatury. W kwiaciarstwie najczęściej będziemy mieli do czynienia z odkażaniem ziemi za pomocą wysokiej temperatury. Najpraktyczniejszym sposobem tego rodzaju odkażania jest parowanie ziemi za pomocą odpowiednich urządzeń doprowadzających parę do wnętrza gleby w szklarni lub pryzm ziemi. Do tego celu służą brony parowe, widły parowe, dziurkowane rury lub dreny itp.
Brony parowe składają się z utworzonej — podobnie do brony — ramy rur z wieloma rurkowatymi zębami długości 15—30 cm, zaopatrzonymi w otwory o średnicy około 3 mm. Zęby brony podłączonej do źródła pary wbija się w ziemię i otwiera przewód doprowadzający parę. Ziemia powinna być uprzednio spulchniona, a w czasie parowania nakryta szczelnie brezentem lub folią. Temperatura wierzchniej warstwy parowanej ziemi powinna wynosić 90—96°, czas odkażania — 1—1,5 godziny. Ponieważ zęby brony parowej są dość krótkie, używamy jej zwykle do parowania ziemi w inspektach, natomiast do odkażania głębszych warstw ziemi w szklarni lub na pryzmach stosujemy widły parowe. Działają one na tej samej zasadzie co brona parowa, tzn. para przedostaje się przez otwory w zębach z rur, lecz zęby te są dłuższe — 60—75 cm, a otwory większe — 4—5 mm. Widły mają szerokość 1,5—2,5 m, zęby zaś osadzone są co 25—35 cm. Przy odkażaniu widłami ziemi w szklarni najpierw wykopuje się rów głębokości 35 cm i szerokości mniej więcej równej szerokości wideł. Ziemię z rowu przerzuca się na drugi koniec terenu. Dno rowu spulchnia się i układa na nim 2—3 pary wideł. Przy jednej ścianie rowu (od strony, w którą mają być przesuwane widły) ustawia się deski, aby zapobiec obsuwaniu się ziemi. Tuż za tą ścianą kopie się drugi rów, przysypując wybraną z niego ziemią widły w pierwszym rowie. Następnie doprowadza się parę i utrzymuje przez 20 minut, po czym widły przesuwa się do drugiego rowu, wykopuje się trzeci rów itd.
Bardzo praktyczne jest odkażanie ziemi w szklarni przy zastosowaniu drenów. Urządzenie drenarskie jest stałe, a więc zabieg można przeprowadzić w dowolnej chwili, a ponadto jest wykorzystywane do nawadniania wgłębnego. Może ono służyć przez 10—15 lat, a więc jest opłacalne. Systemy budowy urządzeń drenarskich mogą być różne; tutaj podajemy system stosowany w zakładach kwiaciarskich Chróścina Nyska. Rury drenarskie układane są na styk i łączone zaprawą z gliny i cementu. W miejscach łączenia wkłada się druty, które po stężeniu zaprawy wyjmuje się uzyskując w ten sposób otwory, prze-z które będzie się wydobywała para.
Mniejsze ilości ziemi, przeznaczone np. do wysiewania roślin w skrzynkach, paruje się w różnego rodzaju kotłach; można do tego celu wykorzystać np. kotły do bielizny, parniki do ziemniaków itp. Na dno takiego naczynia ustawionego na palenisku wlewa się wodę, z której po podgrzaniu powstanie para. Do naczynia wkłada się drugie dno, dziurkowane, opierając je np. na cegłach tak, aby znajdowało się ponad wodą. Na to dno sypie się przesianą i podsuszoną ziemię warstwą grubości około 50 cm. Parowanie powinno trwać 30—60 minut, przy temperaturze 100°. Jeszcze wygodniejsze są do tego celu specjalne blaszane skrzynki z podwójnym dnem i bocznym otworem do wpuszczania pary z urządzenia służącego do jej wytwarzania.
Niezależnie od tego, jakich urządzeń używamy do parowania, należy przestrzegać następujących zasad:
1. Poddawana parowaniu ziemia musi być spulchniona i niezbyt wilgotna, a także niezbyt zimna ani tym bardziej nie zamarznięta.
2. Podczas parowania i przez kilka godzin po tym zabiegu ziemia powinna być szczelnie nakryta brezentem, folią itp., dzięki czemu działanie wysokiej temperatury trwa dłużej.
3. Po parowaniu ziemia przez 2—3 tygodnie musi się odleżeć, aby znowu zaczęły w niej działać pożyteczne drobnoustroje. V/ razie potrzeby parowaną ziemię można magazynować przez rok, ale wówczas przed użyciem należy z zewnątrz zdjąć warstwę grubości kilku centymetrów.
4. Parowanej ziemi nie wolno zmieszać z ziemią nie odkażoną ani dodawać do niej nawozów organicznych, gdyż może to spowodować nowe zakażenie.
Odkażanie ziemi przez parowanie jest korzystniejsze niż odkażanie chemiczne, gdyż niszczy więcej organizmów chorobotwórczych i szkodników, nie zabija większości pożytecznych bakterii oraz nie pozostawia w ziemi trujących substancji, a jednocześnie niszczy chwasty nasion.