Nawozy wapniowe

Nawozy wapniowe służą do wapnowania, którego głównym celem jest zmiana kwaśnego odczynu gleby, nie odpowiadającego większości roślin uprawnych. Nawozy wapniowe według składu chemicznego można podzielić na pięć grup:

– nawozy zawierające wapń w formie tlenku wapniowego (CaO),

– nawozy zawierające wapń w formie węglanu wapniowego (CaC03),

– nawozy mieszane zawierające część wapnia w formie tlenkowej i część w formie węglanowej,

– nawozy wapniowe krzemianowe,

– nawozy wapniowe magnezowe.

Otrzymuje się również nawozy wapniowe jako poprodukcyjne odpady przemysłowe.

Nawozy tlenkowe, których reprezentantem jest w praktyce stosowane wapno palone, są nawozami silnie działającymi i dlatego stosuje się je na glebach ciężkich i średnich, na co najmniej 2-4 tygodnie przed siewem nasion lub sadzeniem roślin. Wapno rolnicze palone zawiera 80-60% CaO. Jest to nawóz bardzo rozdrobniony i może przy rozsiewie spowodować podrażnienie oczu i skóry; dlatego zaleca się mieszać go z ziemią przed wysiewem.

Nawozy węglanowe są nawozami wolniej działającymi i nie-żrącymi, dlatego można je stosować o każdej porze roku i na wszystkie gatunki gleb. Ze względu na swe powolne działanie zaleca się je używać na gleby lekkie oraz krótko przed wysiewem czy sadzeniem roślin. Z nawozów tych kreda nawozowa zwyczajna zawiera 45% CaO w formie węglanowej, a wapno defekacyjne – 20-50% CaO w formie węglanowej (produkt odpadowy przemysłu cukrowniczego). Wapniak mielony, otrzymywany ze zmielenia skały-wapniaka, może zawierać nawet do 99% węglanu wapnia, przeważnie 70-90%, co odpowiada 40-50% CaO. Jest on łatwy do wysiewu i nieżrący.

Nawozy wapniowe mieszane są połączeniem wapna palonego i wapna mielonego w stosunku mniej więcej 1:1.

Do wapnowania gleb stosuje się również wiele innych rodzajów nawozów wapniowych, które są produktami ubocznymi różnych gałęzi przemysłu. Zalicza się do nich wapno posodowe, otrzymywane przy produkcji sody (do 90% CaCÓ3), pocelulozowe – produkt uboczny przemysłu celulozowo-papierniczego (ok. 90% CaC03), wapno poke-kowe, otrzymywane przy produkcji kwasu siarkowego z rudy siarko-nośnej (ok. 80% CaC03), wapno pokarbidowe – produkt uboczny przy produkcji acetylenu, wapno poflotacyjne, otrzymywane przy wymywaniu siarki z rudy zawierającej dość duże ilości CaC03 (ponad 80%), wapno defekacyjne, o którym była mowa wyżej.

Chcąc określić wysokość dawki wapnia, trzeba znać odczyn (pH) gleby. Przy wapnowaniu gleb lekkich i pod rośliny wrażliwe na świeżo zwapnowaną glebę, np. pod: dynię, fasolę, groch, marchew, ogórek, pomidor, pietruszkę, seler, a także pod: agrest, malinę i truskawkę, jednorazowa ilość wapnia nie powinna być większa niż 10-15 kg CaO na 100 m2 (w nawozach wolno działających), a przy wapnowaniu gleb ciężkich – nie większa niż 15-20 kg CaO na 100 m2 (w nawozach szybko działających). W tabeli  zamieszczono wskazówki dotyczące dawkowania nawozów wapniowych [9],

Wapnowanie przeprowadza się z reguły w okresie jesieni. Jeśli z jakichś powodów nie dokona się tego zabiegu jesienią, można przeprowadzić go wiosną, z tym że trzeba wtedy stosować (niezaleznie od rodzaju gleb) nawóz wapniowy jedynie w formie węglanowej. Nawozy wapniowe należy rozsiewać równomiernie na całej powierzchni ogródka. Po wysianiu należy je wymieszać z glebą za pomocą szpadla, przekopując glebę na głębokość 15-20 cm. Przy wapnowaniu gleby pod drzewami starszymi trzeba wysiać nawóz na powierzchni odpowiadającej zasięgowi poszczególnych koron drzew i również wymieszać go z glebą. Podczas rozsiewu nawozów pylistych trzeba założyć gumowe rękawice i ochronne okulary; należy wysiewać je zgodnie z kierunkiem wiatru. Do nawożenia borem można stosować boraks, który zawiera 11% boru.

Tabela. Orientacyjne dawki CaO na 100 m² powierzchni gruntu