ZMIANOWANIE, PRZEDPLONY, POPLONY I ŚRÓDPLONY

ZMIANOWANIE

Uprawa tej samej rośliny na jednym miejscu przez dłuższy okres prowadzi do zmniejszenia się jej plonów, dlatego zaleca się takie następstwo roślin na zagonie, czyli zmianowanie, ażeby eliminowało niekorzystne zjawiska powodujące obniżkę plonów. Ustalając kolejność uprawianych roślin, uwzględnia się wiele czynników, jak: wymagania pokarmowe, zasięg systemu korzeniowego, wrażliwość na zawartość próchnicy, z czym wiąże się struktura i pojemność wodna gleby, wrażliwość na zachwaszczenie, wspólne choroby i szkodniki.

Aby zapobiec jednostronnemu wyczerpaniu z gleby jakiegoś składnika, należy po roślinie o dużym zapotrzebowaniu na azot, a małym na fosfor, uprawiać roślinę czerpiącą z gleby te składniki pokarmowe w odwrotnym stosunku ilościowym. Przy układaniu zmianowania tak dobiera się gatunki o różnej głębokości korzenienia się, aby poszczególne warstwy gleby były równomiernie wyzyskane. Rośliny o płytkim systemie korzeniowym, wymagające gleby o dobrej strukturze i dużej pojemności wodnej, w więc najbardziej wrażliwe na brak próchnicy w glebie (np. cebula, ogórek, seler i kalafior), należy uprawiać w pierwszym roku po przykopaniu obornika w ogródku. Również rośliny motylkowe, które dobrze zacieniają powierzchnię gleby i nie wymagają uprawek międzyrzędowych, wpływają dodatnio na strukturę gleby. Po tych roślinach powinno się uprawiać rośliny wymagające szczególnie dobrej struktury, np. cebulę, ogórek. Rośliny głęboko się korzeniące i korzystające z wody zawartej w głębszych warstwach gleby, jak pomidor, marchew, burak ćwikłowy, można uprawiać w dalszych latach po oborniku i na stosunkowo suchych glebach. Warzywa, które maję nasiona wolno kiełkujące (cebula, marchew, pietruszka), powinny być uprawiane po roślinach pozostawiających pole nie zachwaszczone, np. po kapuście, ziemniakach.

PRZEDPLONY, POPLONY I ŚRÓDPLONY

W celu lepszego wykorzystania powierzchni uprawnej ogródka i uzyskania większych plonów stosuje się wszelkiego rodzaju przedplony, poplony i śródplony. Przedplon uprawia się przed roślinami, które ze względu na duże wymagania cieplne, np. fasola, ogórki, pomidory, siejemy lub sadzimy późno lub przed odmianami późnymi, np. późne kapusty, późne kalafiory. Na przedplon wybiera się warzywa o krótkim okresie wegetacji, a więc: rzodkiewkę, sałatę, szpinak, kalarepę.
Rośliny te mogą być uprawiane również jako poplon wówczas, gdy po zebraniu rośliny głównej pozostaje do jesiennych przymrozków tyle czasu, że zdążą one wykształcić części użytkowe. Na przykład po wczesnych warzywach, które zbiera się zwykle w ciągu lipca (wczesne kalafiory, kalarepa, marchew, wczesne ziemniaki, groch na zielono, fasola szparagowa), można uprawiać jako poplon rzodkiew, rzodkiewkę, brukiew, rzepę, sałatę, fasolę szparagową, szpinak, brokuły.

Możemy również uzyskać dużo warzyw dzięki zastosowaniu śród-plonu, co polega na jednoczesnym uprawianiu różnych warzyw na jednym zagonie. Jedne – o dłuższym okresie wegetacji – stanowią plon główny, drugie zbiera się zanim pierwsze rozrosną się. Na przykład na zagonie marchwi i pietruszki, które długo kiełkują i wolno rosną, lub ogórków czy pomidorów możemy posadzić w międzyrzędach sałatę lub kalarepę, albo wysiać rzodkiewkę czy szpinak. Można też wysiewać od razu z nasionami marchwi, pietruszki lub cebuli nasiona rzodkiewki, szpinaku albo sałaty. Te ostatnie szybko kiełkując, wyznaczą rzędy, co ułatwi zwalczanie chwastów i spulchnianie gleby. Nie należy jednak stosować zbyt dużo nasion rośliny śródplonowej, aby nie zagłuszyła ona warzywa głównego.

SIEW DO GRUNTU

Na wyrównanej powierzchni części ogródka przeznaczonej pod uprawę warzyw wytycza się sznurkiem zagony szerokości 120 cm, przedzielone ścieżką szerokości 20-30 cm. Na terenie suchym wystarczy ścieżkę wydeptać, na zbyt wilgotnym, wybiera się z niej ziemię, rzucając na powierzchnię zagonu tak, aby powstała niegłęboka bruzda. Na tak przygotowanych zagonach przystępujemy do siewów. Najczęściej stosuje się siew ręczny rzędowy w wyznaczone sznurkiem i zrobione kijkiem rowki. Nasiona sieje się, jak to pokazano na rys. 62, przepuszczając je pomiędzy kciukiem a palcem wskazującym lub posługując się zgiętą kartką papieru, na którą uprzednio nasypaliśmy trochę nasion. Przed przystąpieniem do siewu powinniśmy nasiona zaprawić przeciw chorobom i szkodnikom.

Siejąc drobne nasiona, dobrze jest wymieszać je z suchym piaskiem (1 część nasion na 5-10 części piasku), co ułatwia równomierne ich rozmieszczenie w rowku. Głębokość siewu zależy od wielkości nasion i rodzaju gleby. Ogólnie zaleca się przykrywanie nasion warstwą ziemi o grubości równej 3-4-krotnej ich średnicy. Głębiej sieje się nasiona duże, które po wykiełkowaniu nie wysuwają liścieni nad powierzchnię gleby, np. groch, płycej sieje się gatunki wysuwające liścienie, np. fasolę. Przy większych powierzchniach uprawianych warzyw można posłużyć się siewniczkiem ręcznym, znajdującym się w sprzedaży w sklepach ogrodniczych.

Nasiona przykrywa się, nagarniając na rowki ziemię z międzyrzędzi i lekko ugniatając ją odwróconymi grabiami lub specjalną deseczką, aby zwiększyć podsiąkanie wody. Niektóre warzywa, np. bób, fasolę, siejemy gniazdowo (kupkowo), tj. w wyznaczonych miejscach w rzędzie robimy dołki motyczką, w które wrzucamy po kilka (3-5) nasion i przysypujemy ziemią. W przypadku suszy zaleca się po siewie glebę podlać. Podlewamy również po siewie nasion namoczonych, w celu przyspieszenia wschodów.

Ten wpis został opublikowany w kategorii Działka i oznaczony tagami , . Dodaj zakładkę do bezpośredniego odnośnika.