Rośliny mateczne podkładek

Rośliny mateczne podkładek wegetatywnych pozostają na jednym miejscu przez stosunkowo długi okres, średnio około 10 lat. Specyficzny sposób prowadzenia roślin mateczych, z których po zakończeniu wegetacji ścina się corocznie często wszystkie pędy, powoduje utratę znacznej ilości substancji organicznych. Tak silne zubożenie roślin w składniki pokarmowe wzmaga w roku następnym zapotrzebowanie na składniki pokarmowe i szybko prowadzi do zmniejszenia zasobności gleby. Dlatego tak duże znaczenie ma właściwy wybór terenu i stałe wzbogacanie gleby w składniki pokarmowe.
Do zakładania plantacji najbardziej odpowiednie są tereny płaskie, o glebach żyznych, średnio zwięzłych, niezbyt ciężkich, dostatecznie wilgotnych. Plantacji nie powinno się zakładać na glebach ciężkich, łatwo zaskorupiających się i zbrylających. Najbardziej prawidłowe przygotowanie gleby zapewnia poprzedzająca uprawa roślin wieloletnich, np. traw i koniczyny, a także roślin motylkowych, rzepaku lub gorczycy na oborniku w dawce około 50 t/ha. Przed wykonaniem orki jesiennej do głębokości około 25-30 cm należy wysiać nawozy potasowe i fosforowe. Zależnie od naturalnej zasobności gleby dawki nawozów w czystym składniku powinny wynosić od 150 do 250 kg potasu i od 80 do 150 kg fosforu na 1 ha. Jeżeli nie stosowano obornika pod przedplon, należy zastosować go w ilości około 50 t/ha przed wykonaniem głębokiej orki. Po zaoraniu i wyrównaniu pola można przystąpić do sadzenia roślin matecznych.
Rozstawę sadzenia roślin matecznych trzeba uzależnić od projektowanego sposobu ich rozmnażania i stopnia mechanizacji uprawy gleby. Stosuje się tu dwie metody rozmnażania: przez odkłady pionowe (kopczykowanie) i poziome. Podkładki drzew ziarnkowych rozmnaża się zwykle przez odkłady pionowe, a pestkowych przez poziome. Podkładki przeznaczone na rośliny mateczne otrzymuje się z istniejących już plantacji lub zakupuje się z zewnątrz. Rośliny mateczne przeznaczone do rozmnażania przez odkłady pionowe i poziome należy sadzić w rzędy odległe od siebie od 150 do 220 cm. Szerokość międzyrzędzi powinna być uzależniona od szerokości sprzętu roboczego używanego do spulchniania gleby. Odległości natomiast roślin w rzędzie powinny wahać się dla rozmnażanych przez odkłady poziome od 40 do 60 cm, a pionowe – od 25 do 40 cm. W obrębie tych ostatnich rośliny mateczne do otrzymywania podkładek karłowych przez odkłady pionowe zaleca się sadzić co 25 cm, a podkładek półkarłowych i silnie rosnących co 30-40 cm.
Plantację mateczną można zakładać w dwóch terminach jesienią lub bardzo
wczesną wiosną. Praktyka wykazuje, że rośliny sadzone jesienią przyjmują się lepiej niż w okresie wiosennym. Rośliny sadzone jesienią wymagają jednak zabezpieczenia korzeni przed niskimi temperaturami przez udeptanie i obsypanie ziemią do wysokości około 20 cm.
Prace pielęgnacyjne w pierwszym roku po założeniu plantacji dotyczą głównie utrzymania gleby wolnej od chwastów i zapewnienia dobrych warunków do wzrostu roślin. Wszystkie rośliny, sadzone zarówno jesienią jak i wiosną, zaleca się przyciąć na wysokości 30-40 cm od ziemi. Usypane jesienią kopczyki rozgarnia się przez planetowanie. Przed tym zabiegiem stosuje się zwykle nawożenie azotem w ilości około 120 kg czystego składnika na 1 ha. Przed nadejściem zimy mateczne zaleca się obredlić (obsypać ziemią) w celu zabezpieczenia systemu korzeniowego przed działaniem niskich temperatur.